ENS i ESI

Jako hodowcy, staramy się zapewnić naszym szczeniętom jak najlepszy start w życiu, dlatego stosujemy ENS, a ostatnio również ESI. Korzyści płynące z wczesnej stymulacji szczeniąt to między innymi wspomaganie rozwój mózgu, poprawa krążenie i układu odpornościowego, stymulacja układu nerwowego, zmniejszanie reakcji na stres w późniejszym życiu ipomoc do codziennej kontroli fizycznej każdego szczenięcia.

ENS (Wczesna Stymulacja Neurologiczna) i ESI (Wczesne Wprowadzenie Zapachu) to metody stymulacji układu nerwowego szczeniąt we wczesnych etapach ich rozwoju – od urodzenia do momentu osiągnięcia przez nie samodzielności. 

ENS – W dyskusjach o tym, jak najlepiej wspierać rozwój i dobrostan szczenięcia, czynniki takie jak jego wzrost lub czas spędzony z matką i rodzeństwem są coraz częściej brane pod uwagę. Ostatnio ilość i rodzaj wzbogacenia środowiska zapewnianego szczeniętom w postaci zabawek, spacerów lub zabawy na świeżym powietrzu, a także interakcje z ludźmi i innymi zwierzętami stały się również ważnymi kwestiami do zwarzenia przy wyborze psa. Proste interakcje we wczesnym etapie życia szczenięcia mogą dodatkowo zwiększyć jego zdolność do uczenia się i radzenia sobie ze stresem w późniejszym czasie, co z kolei prowadzi do lepszego ogólnego stanu zdrowia. Wczesną stymulację neurologiczną (z ang. ENS), która polega na stosowaniu łagodnych stresorów u bardzo młodego zwierzęcia przez krótkie okresy czasu, uważa się za poprawiającą ich reakcje na stres w późniejszym życiu. Stresory – które często obejmują zabieranie zwierząt z miotów na krótkie okresy, bardzo krótkie wystawianie ich na działanie niskich temperatur, trzymanie ich w różnych pozycjach i delikatne dotykanie części ich ciał – są stosowane przez kilka sekund, raz dziennie, przez co najmniej 10 dni. 

Związek między stresem, a aktywacją układu hormonalnego jest dobrze znany. Uwalnianie glikokortykoidów (klasy hormonów stresu) z kory nadnerczy po stresie wpływa na wiele procesów w organizmie. Zmiany te stanowią podstawę reakcji organizmu „walcz lub uciekaj”. Skutki krótkotrwałego, łagodnego stresu mogą być korzystne, tworząc „odporność” w organizmie i przygotowując go do skuteczniejszego radzenia sobie ze stresorami w późniejszym życiu (Levine, 1960; oraz przegląd w: Meaney, 2001; Pryce i Feldon, 2003). Jednak nie każdy stres jest sobie równy. Wysoka intensywność lub długotrwały stres jest często szkodliwy, albo z powodu przytłoczenia zdolności organizmu do reagowania, albo prowadząc do negatywnych skutków ubocznych z przedłużonego procesu „walcz lub uciekaj”, który wyczerpuje energię i zdolność do opierania się chorobie (Selye, 1956). Badania ENS rozpoczęły się od szczeniąt szczurów, a obecnie większość opublikowanych prac w tej dziedzinie koncentruje się na gryzoniach. Szczenięta szczurów poddawane niskim stresom we wczesnym w życiu były znacznie mniej lękliwe, gdy były narażone na bodziec słuchowy (Schaefer, 1963), miały niższy poziom kortykosteronu, gdy były unieruchomione przez człowieka (Plotsky i Meaney, 1993) i były mniej odporne na złapanie po stresie (Núñez i in., 1996). Odkrycia te wzbudziły od tego czasu zainteresowanie badaniem skutków ENS u innych gatunków, w tym psów. 

Podobnie jak w przypadku gryzoni, uważa się, że ENS może stymulować rozwijający się układ hormonalny szczeniaka i powodować, że rozwinie on większą zdolność radzenia sobie ze stresującymi bodźcami w późniejszym życiu. Może to prowadzić do lepszego uczenia się i lepszej zdolności radzenia sobie z przeciwnościami losu. Chociaż część tego przekonania wynika z korzyści ENS wykazanych u innych gatunków, zostało ono również poparte nieopublikowaną pracą prowadzoną w ramach programu szkolenia psów wojskowych USA (MWD) o nazwie „Bio Sensor”, omawianego później przez Battaglię (2009). Konkretne twierdzenia dotyczące efektów „Bio Sensor” wymienione w dyskusji Battaglii obejmują „poprawę” tętna, „silniejsze” bicie serca i nadnerczy oraz zwiększoną tolerancję na stres i odporność na choroby (Battaglia, 2009), chociaż nie określono, w jaki sposób mierzono te efekty. Ćwiczenia programu „Bio Sensor” obejmowały następujące stresory: 

 

1. 1. Stymulacja dotykowa: szczeniaka „łaskocze się” patyczkiem kosmetycznym między opuszkami łap dowolnej stopy (przez 3-5 sekund). 

 

2. 2. Głowa wyprostowana: trzymany szczeniaka obiema rękami prostopadle do podłoża, tak aby jego głowa znajdujowała się nad ogonem (3-5 sekund). 

 

3. 3. Głowa w dół: szczeniak jest trzymany obiema rękami prostopadle do podłoża, a jego ogon znajduje się nad głową (3-5 sekund). 

 

4. 4. Pozycja leżąca: szczeniak leży, opierając grzbiet na dłoniach obu rąk, z nosem skierowanym w stronę sufitu (3-5 sekund). 

 

5. 5. Stymulacja termiczna: wilgotny ręcznik należy umieścić w lodówce na co najmniej 5 minut; położyć szczeniaka na ręczniku na czworakach i nie ograniczać jego ruchów (3-5 sekund). 

ESI – Wczesne Wprowadzenie Zapachów, to koncepcja opracowana przez Dr Gayle Watkins, hodowczynię, naukowczynię, badaczkę i zawodniczkę w różnych psich sportach. Będziesz potrzebować 13 różnych naturalnych zapachów, bez chemikaliów i produktów mięsnych. Możesz użyć ziół i przypraw, produktów z ogrodu lub akcesoriów szkoleniowych, aby stworzyć kolekcję zapachów do wprowadzenia. Oraz coś do zapisywania notatek.

Trzymaj zapach przed nosem szczeniaka przez 5 sekund dziennie i zanotuj reakcje na każdy zapach – czy reakcja jest pozytywna, gdy szczeniak aktywnie próbuje powąchać zapach? Czy reakcja jest neutralna, gdy szczeniak nie reaguje w żaden sposób? Czy reakcja jest negatywna i szczeniak odwraca głowę od zapachu?

ESI should be performed at a different time of day to ENS. If the puppies are feeling mild stress from the ENS, you do not want them to associate that stress with the novel scents you are introducing.

Scent is the way puppies experience the world. Introducing natural scents early on can help introduce puppies to new scents in a controlled way; improves scenting ability in later life; enhances confidence and stability as adults; reduce behavioural issues in the long term; research has shown that when puppies are exposed to scent at this early age, they have an association and a recognition towards that specific scent.

Jeśli szczeniak będzie pracował w służbach tropiących lub jako pies myśliwski, możesz nawet w tym wieku zapoznać go z zapachami „specyficznymi dla danej pracy” i zwiększyć jego skojarzenie z tymi zapachami.

Z naszego doświadczenia wynika, że ​​stymulacja ta działa najlepiej między 3cim a 14tym dniem życia.

W Internecie można znaleźć wiele interesujących faktów na temat obu metod.